پیوند قرنیه یک روش جراحی می باشد که قسمت مرکزی قرنیه معیوب بیمار با قرنیه سالم فرد دهنده جایگزین می شود.قرنیه در قسمت مرکزی حدود ۵۰۰ میکرون ضخامت دارد و از لایه های مختلفی تشکیل شده است. لایه داخلی آن از سلولهای اندوتلیوم تشکیل شده که نقش مهمی در شفافیت قرنیه دارد.
علل انجام پیوند قرنیه
بیماری قوز قرنیه بیشترین علت انجام پیوند قرنیه است. سایر علل عبارتند ازکدورت قرنيه، ديستروفي‌هاي قرنيه و ترومای چشم.
نکات ضروری قبل و بعد از عمل
پس از معاینه توسط چشم پزشک و انجام تصویر برداری های لازم با دستگاه توپوگرافی، ارب اسکن و یا پنتاکم و تایید ضرورت انجام عمل پیوند قرنیه، درخواست بافت قرنیه توسط پزشک معالج به واحد اخذ پذیرش بانک چشم ارسال می گردد.
در زمان عمل چشم بايد عاري از هر گونه التهاب ويا عفونت باشد در غير اين صورت زمان انجام عمل به پس از بهبودي چشم بيمار موکول خواهد شد.
قبل از عمل استحمام کنید و حداقل 6 ساعت ناشتا باشید.
پیوند قرنیه عمدتا با بیهوشی عمومی و یا به ندرت با بی‌حسی موضعی انجام میشود.
هرگونه حساسیت دارویی و یا اعتیاد به مواد و یا داروی خاص و یا ابتلا به بیماری‌های مزمن کبدی همانند هپاتیت B ، C و یا HIV را به اطلاع پزشک خود برسانید.
زمان عمل بسته به نوع بیماری و نوع پیوند متغیر است و حدود یکساعت می‌باشد.
نخ مورد مصرف از نوع نایلون10-صفر (به نازکی تارمو) می‌باشد.
درخاتمه عمل چشم پانسمان میشود و با محافظ (شیلد) پوشانده خواهد شد.
پس از هوشیاری مختصری درد و سوزش وجود دارد و این موضوع طبیعی است و نباید باعث نگرانی شود. بلافاصله پس از هوشیاری کامل فرد می‌تواند کلیه داروهای غیر چشمی که از قبل مصرف می‌نموده است را شروع نماید (از قبیل آسپرین، داروهای ضد فشارخون، قرص قند و…) مگر آن‌که پزشک معالج مصرف این داروها را منع کرده باشد.
دوره پیگیری بعد از جراحی طولانی می باشد و بیماران باید در فواصل مشخصی توسط پزشک معاینه شوند. دید نهایی بیماران اغلب یکسال بعد از جراحی و بعد از کشیدن بخیه ها حاصل می شود. در برخی از بیماران بعد از کشیدن بخیه ها، آستیگماتیسم باقی می ماند که با تجویز عینک، لنز تماسی و یا جراحی لیزیک برطرف می شود.
تکنیک های عمل پیوند قرنیه
پیوند نفوذی (Penetrating Keratoplasty)
قسمت مرکزی قرنیه بیمار به صورت تمام ضخامت تعویض میشود.
پیوند لایه‌ای قدامی (Anterior Lamellar Keratoplasty)
این روش در بیماری‌های قرنیه که درآن لایه اندوتلیوم گیرنده سالم بوده و بیماری محدود به لايه استرومای قرنیه است استفاده میشود بر حسب این‌که بیماری استرومای سطحی یا عمقی را درگیر کرده باشد، پیوند لایه‌ای قدامی به دو روش سطحی و عمقی قابل انجام است.
روش انجام بدین صورت است که فقط لایه ای از قرنیه که دچار بیماری است با قسمت مشابه از قرنیه دهنده تعویض می شود.لایه های قدامی قرنیه بیمار به کمک هوا از قسمت های عمقی به صورت لایه ای جدا می شود.
میتوان برای جداکردن لایه های قدامی قرنیه بیمار از لیزرفمتوسکند استفاده کرد که دقت عمل را بالا می برد.
قرنیه جدید ( قرنیه پیوندی) پس از جدا کردن لایه های عمقی آن یعنی لایه غشاء دسمه و سلولهای اندوتلیوم بر روی چشم گیرنده درست در محل قرنیه برداشته شده، قرار گرفته و با نخ بسیار ظریف غیر قابل جذب بخیه می شود.
عمل جراحی پیوند لایه‌ای قرنیه با لیزرفمتوسکند بدون استفاده از بخیه نیز در برخی موارد طبق نظر جراح و بیماری فرد قابل انجام است.